Sociale zekerheid na No Deal Brexit
In twee brieven (Ministerie SZW 15 februari, 2019-0000020167; Ministerie SZW 15 februari, 2019-0000020184) gaat minister Koolmees van Sociale Zaken en werkgelegenheid in op het beleid inzake grensoverschrijdende sociale zekerheid bij een no deal Brexit. Hiervan is sprake als de EU en het Verenigd Koninkrijk er niet in slagen tot een akkoord te komen over het uittreden van het Verenigd Koninkrijk.
Een no deal Brexit heeft tot gevolg dat de bestaande Europese regelgeving* op het gebied van sociale zekerheid niet meer geldt in de relatie met het Verenigd Koninkrijk. In dat geval wordt teruggevallen op de nationale wetgeving, hetgeen betekent dat de exportbeperking van uitkeringen zoals die is opgenomen in de verschillende sociale wetten van toepassing is.
Omdat dit ongewenst is, wordt in een ontwerpbesluit opgenomen dat lopende uitkeringen naar het Verenigd Koninkrijk (voor het merendeel betreft dit AOW-uitkeringen) worden gecontinueerd voor personen die op moment van uittreding in het VK wonen. Dit overgangsrecht zal ook gelden voor personen die in de 12 maanden volgend op een Brexit recht krijgen of hebben op een van de uitkeringsrechten (met uitzondering van de WW en IOW) en in het VK wonen of daar naartoe verhuizen.
De export van kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag komt twee kwartalen na de no deal Brexit te vervallen. Wat betreft de WW zullen verzekerde tijdvakken uit het Verenigd Koninkrijk tot de dag van terugtrekking meetellen voor o.a. de wekeneis en de arbeidsverledeneis.
Vangnet
Het ontwerpbesluit is volgens Koolmees uitdrukkelijk bedoeld als een vangnetregeling. Gelet op het unilaterale karakter van het ontwerpbesluit is het niet mogelijk om eventuele gevallen van dubbel en onverzekerd zijn en daarmee van dubbele of geen premieafdracht voor personen die zich bevinden in een grensoverschrijdende situatie met het Verenigd Koninkrijk te voorkomen. Het ontwerpbesluit is voor advisering naar de Raad van State gestuurd.
Noodverordening
De Europese Commissie werkt daarnaast aan een noodverordening op het gebied van de coördinatie van de sociale zekerheid na de terugtrekking van het VK uit de EU. Die verordening zorgt voor een minimumniveau van bescherming van de socialezekerheidsrechten van personen die vóór de terugtrekkingsdatum gebruik hebben gemaakt van hun recht op vrij verkeer. De vangnetregeling zoals het kabinet voorstelt is in lijn met de gepresenteerde verordening en biedt op onderdelen extra zekerheden voor uitkeringsgerechtigden. Over de verordening wordt de komende periode verder gesproken door lidstaten en de Europese Commissie.
* Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels en de toepassingsverordening, Verordening (EG) nr. 987/2009