Ongehuwd samenwonen en hypotheek
Man moet woning verkopen zodat zijn ex-partner wordt bevrijd van hypotheekschuld
Ongehuwd samenwonen is iets anders dan gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. Voor huwelijk en geregistreerd partnerschap geldt het huwelijksvermogensrecht. daarin is tamelijk duidelijk vastgelegd wat de partners van elkaar mogen verwachten. Samenwoners vallen niet onder het huwelijksvermogensrecht. Voor hen geldt het algemene verbintenissenrecht. Een samenlevingsovereenkomst is juridisch gezien een gewone overeenkomst. Omdat het echter ook een overeenkomst met een bijzonder karakter is, die door veel mensen wordt aangegaan, groeien samenlevingsovereenkomst en door het huwelijksvermogensrecht geregelde overeenkomsten op onderdelen toch meer en meer naar elkaar toe.
Illustratief is een recente uitspraak van de Rechtbank Rotterdam. Partners hadden ongehuwd samengewoond in een woning die uitsluitend eigendom was van een van hen. Hun relatie was al 12 jaar geleden beëindigd maar de vrouw was nog steeds hoofdelijk aansprakelijk voor een hypotheekschuld die zij gezamenlijk hadden afgesloten ten behoeve van de woning. De man wil de situatie handhaven omdat hij vreest te moeten verkopen en niet zeker is of hij een nieuwe lening zal kunnen krijgen. De vrouw wil van deze verplichting af. Zij heeft inmiddels een nieuw gezin en zij wil zelf een woning kopen maar kan, omdat zij nog aansprakelijk is voor de oude hypotheekschuld, geen nieuwe hypotheeklening verkrijgen.
De Rechtbank wijst de vordering van de vrouw toe. Als hoofdelijk schuldenaren en gewezen partners moeten partijen zich in een situatie als deze rekenschap immers geven van elkaars belangen. Alle feiten en omstandigheden (waaronder de gunstige woningmarkt) afwegende en met met name gelet op de uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voortvloeiende risico’s en belemmeringen voor de vrouw, terwijl de (kortstondige) relatie reeds meer dan tien jaar geleden is beëindigd, oordeelt de Rechtbank dat het in strijd met de redelijkheid en billijkheid is om de huidige situatie te laten voortduren.
De uitspraak laat zien dat hoe de rechter een samenlevingsovereenkomst als een gewoon contract behandelt, maar ook langs die weg tot een oordeel komt dat van relationeel oogpunt bezien aanvaardbaar is.
Rb. Rotterdam 29 mei 2019, nr C/10/558709 / HA ZA 18-890 (RBROT:2019:4604)