Terugbetalen bij einde huwelijk

Terugbetalen bij einde huwelijk

De Hoge Raad heeft onlangs klip en klaar bepaald dat een echtgenoot, die met zijn of haar privévermogen gemeenschapsschulden heeft betaald, een terugvorderingsrecht heeft. Tot dan toe was dat onduidelijk. Dit is een belangrijke uitspraak, die voor echtgenoten grote gevolgen hebben.

De casus

Partijen waren gehuwd in een (oude) gemeenschap van goederen. Tijdens het huwelijk ontving de vrouw in drie jaren, onder uitsluitingsclausule, schenkingen van ieder € 10.000. Deze bedragen zijn vervolgens door de vrouw gestort op een gemeenschappelijke bankrekening van partijen. Daarna was het geld uitgegeven aan, naar moest worden aangenomen, consumptieve bestedingen.

Toen het huwelijk eindigde in echtscheiding was in geschil of de vrouw de gestorte bedragen kon terugvorderen.

De wet

Volgens de wet behoren alle schulden van ieder van de echtgenoten, op enkele uitzonderingen na, tot de huwelijksgemeenschap. Daarom geldt het vermoeden dat tijdens huwelijk uit het gemeenschapsvermogen voldane schulden gemeenschapsschulden zijn. Dit geldt ook voor consumptieve uitgaven en uitgaven in verband met de kosten van de huishouding. Hoe de draagplicht van die kosten tussen de echtgenoten is verdeeld is hierbij niet van belang.

De Hoge Raad

In dit geval geldt dus ten gunste van de vrouw het vermoeden dat de uitgaven betrekking hebben gehad op gemeenschapsschulden. Daaruit volgt dat de vrouw een vergoedingsrecht jegens de gemeenschap heeft, ook indien sprake is van consumptieve bestedingen. Het is aan de man om het tegendeel (bijvoorbeeld, dat de vrouw uit het gemeenschapsvermogen privé-schulden heeft voldaan) te bewijzen. In dit geval was dit laatste niet gebeurd en kon de vrouw de bedragen terugvorderen.

De Hoge Raad beslist hiermee dat ook het vergoedingsrecht van een echtgenoot, die door schenking onder uitsluiting verkregen privé-vermogen in de gemeenschap brengt, in stand blijft ook als sprake is van consumptieve bestedingen. Voordien was dat onduidelijk en hing het, in geval van consumptieve gemeenschapsuitgaven, af van de feiten en omstandigheden of het vergoedingsrecht stand hield.

Belang van de uitspraak

Het belang van deze uitspraak is groot. In de praktijk verkrijgen immers veel echtgenoten of geregistreerde partners erfenissen of schenkingen onder uitsluiting. En vaak komt gelden uit dat vermogen min of meer onopvallend in het gemeenschapsvermogen terecht, om vervolgens te worden verbruikt en vergeten. Tot het huwelijk (door echtscheiding) eindigt en één van de partners een aanzienlijke vordering op de gemeenschap blijkt te hebben.

 

Hoge Raad, 18 januari 2019, ECLI:NL:PHR:2019:58I